BoJack Horseman: ta đã làm chi đời ta?

      Mình xem TV series không nhiều và việc xem cái gì thì rất tùy lúc. Ví dụ như mình xem Silicon Valley vì lúc ấy đang thích IT và bị Mr Robot dọa phát khiếp, The leftovers vì nhạc của bác Max Richter và BoJack Horseman là bởi opening theme quá tuyệt vời. Ai mà ngờ series hoạt hình về một con ngựa nghiện rượu sẽ có lúc khiến mình phải khóc vì thấy chính mình trong đó?
    BoJack lấy đề tài là châm biếm ngành công nghiệp giải trí mà nói cho đúng là văn hóa Hollywoo(d), nhân vật chính cùng tên với series-BoJack Horseman là một diễn viên truyền hình trung tuổi đã hết thời đang có ý định vực dậy cuộc đời mình khỏi vực thẳm nghiện ngập và scandal. Xoay quanh cuộc sống rối rắm của BJ có Mr. Peanutbutter [chó Labrador] lúc nào cũng vui vẻ, Diane Nguyen [người]-một nhà văn viết thuê hồi kí cho BJ và là vợ của Mr. Peanutbutter sau này, Todd Chavez [người]- một thanh niên ăn nhờ ở đậu BJ được vài năm, Princess Carolyn [mèo]- quản lí của BJ.

Đây là đám người lớn đang loay hoay với cuộc đời cũng như bạn vậy
    Màu sắc tươi sáng, đề tài hấp dẫn (ai mà chẳng thích hậu trường Hollywood), bạn cứ nghĩ mình đang xem một series cho người lớn chọc ngoáy vào lối sống bậy bạ của bọn này (với tư cách pháp lí là người lớn, mình xác nhận), tức là một kiểu show như The Simpsons, châm biếm những thứ to to và chung chung (không có nghĩa là TS không hay). Nhưng spoiler ahead, điều bạn không ngờ là ẩn dưới lớp vỏ rực rỡ và những câu chuyện màu mè ấy là chủ đề  mà Bob Raphael Waksberg (đạo diễn) và Lisa Hanawalt (họa sĩ) đã khéo léo đưa vào: khủng hoảng hiện sinh và chấn thương tâm lí. 

Điều hấp dẫn nhất ở BoJack chính là ở những bi kịch đời người nho nhỏ, không khó để cho khán giả liên tưởng tới chính những insecurity của mình, trên subreddit chẳng hay đùa là phải có cuộc thi xem redditor nào giống nhất với BoJack (nếu ai đó đứng nhất thì không biết là nên vui hay buồn). Vậy nên chẳng ngạc nhiên khi mình là BoJack khi phải buồn bã thừa nhận, "ta là thứ ta làm" và cái cảm giác tội lỗi khi cứ mãi làm đau những người mình quan tâm. Mình là Diane khi mình cảm thấy có lẽ mình sẽ không bao giờ biết thế nào là đủ để hạnh phúc. Mình là Princess Carolyn khi mình giả vờ mình vẫn ổn bằng cách quan tâm đến người khác. Mình là Todd những lúc mình không thể chống chọi lại việc bắt mình phải suy ngẫm về chính mình. Mình cũng còn là Mr.Peanutbutter với lối sống "nothing matters" nên dĩ nhiên là "nothing else matters" rồi.
    Giờ quay trở lại câu hỏi, BoJack đã làm chi đời anh (và cả bạn đã làm chi đời bạn) bởi thoạt nhìn, đời anh có vẻ ổn mà. Không như bạn phải mài mông làm việc, không có người yêu và chẳng ai biết đến, BoJack ăn không ngồi rồi mà vẫn giàu, bạn tình cả đống và người hâm mộ không thiếu vậy thì bi kịch của anh đến từ đâu?
Có lẽ là khi BJ gặp lại người bạn đã từng rất thân thiết, Herb Kazzaz và mong anh ta tha thứ trước khi Herb chết vì ung thư và nếu như bình thường, có lẽ đây sẽ là lúc mà nhân vật chính của chúng ta được tha thứ và cứu rỗi nhưng không [cũng giống như lúc bạn nhận ra cuộc sống đằng nào cũng sẽ làm con tim bạn tan nát] Herb giận dữ hét lên, "I won't forgive you and you would live the rest of your life with that." Và đoạn kết của ss1 là minh chứng rõ nhất cho điều này, khi BJ tuyệt vọng cần lời an ủi từ Diane rằng anh ta là người tốt và trong sâu thẳm anh ta là người tốt, Diane chỉ đơn giản nói rằng, "I don't think I believe in deep down, I kind of think all you are just the things that you do", tức là "Existence precedes essence" mà nôm na ra là "Ta là thứ ta làm". Vậy chẳng lẽ lại như mẹ của BJ nói, "You're BoJack Horseman, there's no cure for that."
Hẳn rồi, bi kịch đến từ việc chúng ta phải buồn bã chấp nhận điều này:

    Vậy có cách nào bào chữa cho BJ khi anh ta bị kết tội trở thành con người như anh ta đã là trước khi anh ta kịp có ý thức và chiêm nghiệm về những điều mình đã làm? Chà, Sartre xem ra đúng đấy, "Freedom is what we do with what is done to us." BJ có thể lựa chọn trở thành bất cứ ai mặc cho quá khứ đã xảy ra điều gì nhưng điều cốt yếu là lựa chọn đó hoàn toàn ở anh ta, cái ý nghĩa của câu "Man is condemned to be free" cũng là vì thế. Có cái quyền lựa chọn đúng thực như bị kết án, gánh lấy trách nhiệm về cuộc đời mình vốn đâu dễ dàng gì, giá đâu đó có một ông Tạo, một bà Trời hoặc một tay lập trình viên ất ơ nào đó chịu trách nhiệm cho đời ta thì hay biết mấy.

     Dĩ nhiên, đâu ai có thể sống lại đời mình và cũng đâu ai sống thay đời mình, nguyên việc chất vấn chính mình cũng đã là một nỗ lực đáng kể để thay đổi bản thân nên là mình vẫn rất thích lời thoại này của Cuddly Whisker:

và cả lời khuyên của ông lão khỉ này:

    Rõ ràng, trước khi kịp nhận thức thấu đáo thì bạn đã sống rồi, bạn hoàn toàn không có quyền lựa chọn đầu tiên nhưng điều tuyệt đẹp của việc đó là nó vẫn để lại một lựa chọn tuy khó khăn hơn nhưng lại hứa hẹn sự tự do, rằng liệu bạn có muốn cố gắng tiếp, bằng mọi cách khiến sự sống này trở nên đáng giá để bạn có thể chịu đựng những nỗi đau và tận hưởng niềm vui mà nó mang lại. Về phần mình, mình mong là sẽ đủ dũng cảm và kiên nhẫn tiếp tục cuộc hành trình này (vì cuộc sống vẫn vừa buồn và ngọt ngào hơn những gì mình nghĩ nhiều). Mình không thích uống cà phê cho lắm nhưng mùi thơm của nó thì dễ chịu nên là mình sẽ tưởng tượng đang pha một tách vậy, bác Camus nhỉ.